Wat mag je niet eten als je zwanger bent? 

Ben je zwanger? Gefeliciteerd!
Een van de eerste vragen die veel vrouwen hebben is: “Wat mag je niet eten als je zwanger bent?”

En dat is logisch. Tijdens je zwangerschap verandert je lichaam enorm. Je immuunsysteem werkt anders, je stofwisseling verandert en je baby is volop bezig met de ontwikkeling van organen, hersenen en zenuwstelsel. Voeding speelt hierin een belangrijke rol.

Sommige producten die je normaal zonder problemen eet, kunnen tijdens de zwangerschap risico’s geven. Denk aan bacteriën zoals listeria, parasieten zoals toxoplasma, hoge hoeveelheden vitamine A of zware metalen in vis.

In deze blog lees je duidelijk, overzichtelijk en wetenschappelijk onderbouwd wat je beter kunt vermijden én waarom. Zo kun jij met vertrouwen genieten van een gezonde zwangerschap.

Waarom zijn er voedingsrestricties tijdens de zwangerschap?

Tijdens de zwangerschap wordt je immuunsysteem deels onderdrukt om te voorkomen dat je lichaam je baby afstoot. Dat maakt je gevoeliger voor ziekteverwekkers. Waar jij misschien alleen milde buikklachten zou krijgen, kan je baby ernstige gevolgen ondervinden.

De belangrijkste risico’s:

• Listeria → deze bacterie groeit zelfs in de koelkast en kan leiden tot een miskraam, vroeggeboorte of infecties bij je baby. Listeria komt vooral voor in producten die lang liggen of gekoeld bewaard worden.

• Toxoplasma gondii → een parasiet die in rauw vlees voorkomt. Je kunt hier weinig klachten van krijgen, maar bij je baby kan het oog- en hersenschade veroorzaken. Daarom is het belangrijk om geen rauw vlees te eten. 

• Kwik in vis → zware metalen hopen zich op in grote roofvissen en kunnen de hersenontwikkeling van je baby beïnvloeden.

• Te veel vitamine A (retinol) → kan aangeboren afwijkingen veroorzaken, vooral in het begin van de zwangerschap wanneer organen worden gevormd.

Rauw vlees en vleeswaren

Rauw vlees kan toxoplasma en listeria bevatten. Zelfs als het er vers uitziet of goed gekoeld ligt. Dit geldt vooral voor:

• filet americain

• carpaccio

• tartaar

• ossenworst

• rosbief (rauw)

• rauwe hamsoorten zoals Parmaham en serranoham

Rauwe vleeswaren uit de koeling zijn extra risicovol omdat ze lang bewaard worden. Listeria heeft tijd nodig om te groeien, en kan dat zelfs bij lage temperaturen.

Wat is een veilig alternatief? Vlees dat volledig verhit is. Door verhitting worden bacteriën en parasieten gedood. Denk aan:

• kipfilet beleg

• gebraden gehakt

• ham die door en door warm is gemaakt

Rauwe vis en schaal- en schelpdieren

Rauwe vis kan listeria en wormparasieten bevatten. Daarom kun je beter de volgende voeding vermijden:

• sushi met rauwe vis

• sashimi

• carpaccio van vis

• oesters

• rauwe of koud gerookte garnalen

Gerookte vis uit de koeling, zoals zalm, vormt een bekende bron van listeria. Vers gerookte vis (zoals zalm) dat niet vacuümverpakt is, maar vers van de visboer komt, is wel veilig om te eten. 

Vis blijft zeer waardevol tijdens de zwangerschap door omega-3 vetzuren (DHA), die belangrijk zijn voor de hersenontwikkeling van je baby. Het is daarom belangrijk om dagelijks extra Omega 3 vetzuren in te nemen via supplementen. 

Vis met veel kwik

Kwik hoopt zich op in grote roofvissen die hoog in de voedselketen staan. Hoe groter en ouder de vis, hoe meer kwik.

Vermijd daarom:

• zwaardvis

• haai

• koningsmakreel

• verse tonijn in grote hoeveelheden

Kwik kan zich via de placenta ophopen in het zenuwstelsel van je baby en de ontwikkeling beïnvloeden.

Gekookte garnalen zijn in veel gevallen veilig, mits volledig verhit en vers, maar sommige Nederlandse richtlijnen adviseren toch terughoudendheid bij schaal- en schelpdieren vanwege mogelijke verontreiniging en bewaarrisico’s.

Veilige keuzes: zalm, forel, sardines, haring, makreel uit blik en tonijn uit blik in beperkte hoeveelheid.

Rauwe melk en zachte kazen

Ongepasteuriseerde melkproducten kunnen listeria bevatten. Daarom is het belangrijk dat je gepasteuriseerde melk neemt tijdens de zwangerschap. 

Vermijd:

• rauwmelkse kaas (au lait cru)

• zachte schimmelkazen zoals brie en camembert uit de koeling

• ongepasteuriseerde melk (vaak afkomstig vers van de boer)

Wel veilig:

• gepasteuriseerde kaas

• harde kazen zoals oude kaas en Parmezaan

• mozzarella die gepasteuriseerd is (meestal het geval)

Check altijd het etiket. Staat er “au lait cru”? Dan beter laten staan. 

Leverproducten en te veel vitamine A

Lever bevat extreem hoge hoeveelheden vitamine A (retinol). In hoge doseringen kan dit schadelijk zijn voor je baby, vooral in het eerste trimester wanneer organen worden aangelegd.

Vermijd:

• leverworst

• leverpaté

• zuivere levergerechten

• supplementen met retinol-vitamine A

Waarom is dit belangrijk?

Te veel retinol kan leiden tot:

• afwijkingen aan het hart

• schedel- en hersenafwijkingen

• groeiproblemen

Ben je zwanger? Kies dan altijd een zwangerschapssupplement met veilige vormen zoals Folaat en zonder retinol.

Rauwe eieren en producten die ze bevatten

Rauwe eieren kunnen salmonella bevatten. Bij jou kunnen dit maag- en darmklachten veroorzaken, maar in zeldzame gevallen kan de bacterie via de placenta de baby bereiken, wat kan leiden tot vroeggeboorte, miskraam of een infectie bij de pasgeborene.

Risicoproducten:

• mousse

• tiramisu

• zelfgemaakte mayonaise

• vers softijs

• rauw koekdeeg

Industrieel bereide producten zijn meestal veilig doordat ze verhit worden.

Alcohol en zwangerschap

Alcohol bereikt je baby via de placenta. De lever van je baby kan alcohol nog niet afbreken, waardoor het langer in het lichaam blijft en schade kan veroorzaken.

Er is geen veilige hoeveelheid bewezen. Daarom geldt:

Géén alcohol tijdens de hele zwangerschap.

Cafeïne: hoeveel mag je?

Cafeïne passeert de placenta en beïnvloedt de hartslag en stofwisseling van je baby. Te veel cafeïne verhoogt het risico op een laag geboortegewicht.

Drink daarom maximaal 200 mg cafeïne per dag. Dat staat gelijk aan ongeveer:

• 2 kopjes koffie

• 4 kopjes zwarte thee

Energydrankjes bevatten vaak veel cafeïne én andere stimulerende stoffen, deze kun je beter helemaal vermijden!

Voedsel dat sneller bederft

Producten met een langere bewaartijd of die vaak geopend worden, geven meer kans op listeria.

Let op bij:

• kant-en-klare maaltijdsalades

• rauwkost die lang open staat

• voorverpakte gesneden groenten

Listeria groeit graag in vochtige, koele omgevingen. Daarom is versheid en hygiëne extra belangrijk.

Wat mag je wél eten als je zwanger bent?

Gelukkig blijft er ontzettend veel over dat gezond én veilig is:

• verse groenten en fruit → rijk aan vitaminen, mineralen en vezels

• volkorenproducten → stabiele energie en darmgezondheid

• noten en zaden → gezonde vetten en eiwitten

• goed doorgebakken vlees en verhitte vis → eiwit en ijzer

• gepasteuriseerde zuivel → calcium voor botontwikkeling

Een gevarieerd eetpatroon ondersteunt:

• energie

• hormoonbalans

• groei van je baby

• ontwikkeling van hersenen en organen

Supplementen tijdens de zwangerschap 

Veel vrouwen krijgen tijdens de zwangerschap niet alle belangrijke vitaminen en mineralen voldoende binnen, zelfs met een gezond eetpatroon. De behoefte aan voedingsstoffen zoals folaat, ijzer, vitamine D, DHA, jodium, choline en magnesium stijgt in deze periode enorm, terwijl misselijkheid, minder eetlust, minder vis eten en een veranderde opname in de darmen ervoor zorgen dat voeding alleen dit vaak niet kan opvangen.

Juist deze voedingsstoffen zijn essentieel voor de ontwikkeling van het zenuwstelsel, de organen, de hersenen en de placenta van je baby, én voor jouw energie en hormoonbalans.

Zwangerschapssupplementen van MomPwdr tijdens de zwangerschap

Veel standaard supplementen bevatten slechts een basis aan vitaminen, vaak in lage doseringen of in vormen die je lichaam minder goed opneemt. MomPwdr kiest bewust voor:

• bio-actieve vormen zoals folaat in plaats van synthetisch foliumzuur

• optimale doseringen afgestemd op zwangerschapsbehoefte

• toevoeging van belangrijke stoffen zoals DHA en choline

• poedervorm voor een betere opname en mild voor je maag

Zo krijg je niet alleen foliumzuur, maar een complete ondersteuning die aansluit bij wat jij én je baby écht nodig hebben tijdens de zwangerschap.

Kortom, wat je niet mag eten tijdens de zwangerschap kan soms verwarrend aanvoelen. Maar met de juiste kennis kun je veilig en ontspannen genieten van voeding die jou én je baby ondersteunt.

Zou je graag extra begeleiding willen ontvangen over gezonde voeding tijdens de zwangerschap? Neem dan contact met ons op via: info@mompwdr.com